Wiki Techstorm 2019

Een eerste kennismaking met Wikimedia Commons, Pattypan en Open Refine

In deze blog blikt Annika Hendriksen, conservator Beeld en Geluid Stadsarchief Delft, terug op haar deelname aan het Deel je Data traject en de Wiki Techstorm in 2019.

In het Deel je Data traject werden medewerkers van erfgoedinstellingen en (universitaire) bibliotheken tijdens vier masterclasses begeleid bij het ontsluiten van (delen van) collecties via Wikimedia platforms als Wikipedia, Wikimedia Commons en Wikidata. De daarop volgende Wiki Techstorm 2019 was een tweedaags internationaal evenement waar deelnemers samen werkten aan de techniek achter Wikimedia platforms als Wikidata, Wikimedia Commons, WikiCite en Wikipedia. Tijdens de Wiki Techstorm 2019 kregen de Deel je Data deelnemers tijdens twee speciale Doe-dagen de kans om beelden, data en (delen van) collecties daadwerkelijk te uploaden naar Wikidata en/of Wikimedia Commons. Vanaf dat moment zijn ze voor iedereen vrij toegankelijk, overal ter wereld.

Op 22 en 23 november 2019 vond in Amsterdam de Wiki Techstorm 2019 plaats. Na deelname aan het Wikimedia-project Deel je Data, met bijzonder informatieve masterclasses over het delen van erfgoed via Wikimedia Commons en Wikidata, was de tweedaagse Techstorm hét moment om de theorie om te zetten naar de praktijk!

Masterclasses

Uit verschillende instellingen zoals musea, archieven en universitaire bibliotheken, woonden afgevaardigden de masterclasses bij van Hanno Lans (auteursrechten), Michelle van Lanschot (Wiki-projecten, Wikimedia Commons en Pattypan) en Daniëlle Jansen (Wikidata en Open Refine). Heel helder werd uitgelegd wat je als instelling kunt doen met je afbeeldingen en data op Wikimedia Commons en Wikidata. Aan bod kwam welke soorten collectie in aanmerking komen, waar je aan moet denken, wat het oplevert en hoe je je data kunt omzetten en uploaden met behulp van Open Refine en Pattypan. Na deze enorm enthousiasmerende bijeenkomsten werd het tijd voor de praktijk.

Wiki Techstorm

Op naar de Wiki Techstorm! Voor een eerste, kleine ‘try-out’ had ik uit de beeldcollectie van Stadsarchief Delft de topografische tekeningen van de 19de eeuwse tekenaar Balthasar Jooss gekozen: unieke tekeningen in het Publiek Domein van grotendeels niet meer bestaande bouwwerken in Delft. Dus met de scans en metadata in Excel, geëxporteerd uit het collectiebeheersysteem The Museum System (TMS), op de laptop, op naar Amsterdam…

Zo’n zestig deelnemers uit verschillende landen kwamen bij elkaar in het Stayokay Hostel in Amsterdam Oost. Een heel prettige locatie waar, na een welkomstwoord en introductie in verschillende ruimten en gespreid over twee dagen interessante workshops over onder andere Open Refine en SPARQL werden gegeven. Daarnaast waren er fijne werkplekken om alleen of in groepjes aan de zeer uiteenlopende projecten te werken. Er heerste een ontzettend goede sfeer, waarbij er zowel tijdens de workshops als daarbuiten ruimte was om vragen te stellen op ieder niveau. Deelnemers waren ook geïnteresseerd in elkaars projecten en tijdens de - uitstekend verzorgde - maaltijden werd er heel wat kennis uitgewisseld. Opvallend leuk tijdens de werksessies was de interactie en de enorme hulpvaardigheid over en weer; echt bijzonder!

Wat een feest als de eerste upload gelukt is! Opluchting en blijdschap, ook al is het maar een relatief klein resultaat: 58 scans van tekeningen op Commons geüpload met metadata. Zie https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Drawings_of_Delft

En het spande erom, want niet lang voordat de we onze toetsenborden met rust moesten laten en er met een presentatie van alle projecten een feestelijk einde kwam aan de Wiki Techstorm, zaten we nog hevig te ‘pielen’ met de data. Ik schrijf ‘we’, want Michelle van Lanschot was absoluut onmisbaar in deze exercitie. Niet alleen begeleidde zij de ‘eerste upload’ van begin tot eind, ook hielp ze met het bewerken van de data, het aanmaken van zgn. infoboxes, templates en sjablonen etc. Vervolgens deden we een eerste test met twee losse afbeeldingen. Zo konden we zien welke gegevens er in welk veld van het zgn. Artwork Template op Commons moesten komen.

De meegebrachte excellijst, die we voor het gemak aan de gebruikerskant van TMS hadden geëxporteerd, bleek helaas niet helemáál te voldoen aan de benodigde structuur. Maar geen nood. Zo bleek dat je met Open Refine, een programma om data mee op te schonen en te analyseren, heel goed je data kunt manipuleren om de juiste informatie bij de scans middels massa-upload programma Pattypan te kunnen uploaden naar Wikimedia Commons. Open Refine-specialist Antonin en Daniëlle hielpen enthousiast mee om de data goed te structureren en te ontdoen van overbodigheden. Leerzaam en heel leuk! Uit deze eerste kennismaking met Pattypan en Wikimedia Commons bleek ook dat als we de data niet aan de gebruikerskant via excel hadden geëxporteerd maar via de afzonderlijke tabellen aan de ‘achterkant’, er minder ‘nabewerking’ van de data nodig was geweest. Volgende keer beter! En er zijn wellicht nog makkelijker manieren, zoals vooraf gemaakte Access-query’s die aansluiten op de structuur van Wikimedia Commons en Wikidata.

Dankzij hard doorwerken en alle hulp lukte het om vlak voor de presentatie de scans te uploaden naar Commons. Tegelijkertijd werd het artikel over de tekenaar gepubliceerd op Wikipedia en gekoppeld aan zijn wikidata-item. Tenslotte maakten we bij het artikeltje nog een kleine galerij van enkele ‘verse’ afbeeldingen uit Commons. Project(je) geslaagd! Nu kunnen er nog tags aan de afbeeldingen worden toegevoegd, of in de toekomst linkjes naar de beeldbank. De afgebeelde gebouwen kunnen een verdwenen bouwwerken-id krijgen, worden voorzien van coördinaten etc. etc.

Aan het slot van deze geweldig leuke en leerzame dagen werden alle projecten waaraan gewerkt was in korte presentaties met elkaar gedeeld; wat een resultaten! Nog vol enthousiasme en in een drive om er snel meer mee te doen, rees tijdens de borrel na afloop het stoute idee om elke maand een mini Techstormpje te doen. Wie weet… In ieder geval kan ik het iedereen aanraden!