Introductie partners ‘Wikimedia op Aruba | Aruba op Wikipedia’

Hoe zorg je ervoor dat de rijke cultuur, geschiedenis en kennis van Aruba niet alleen bewaard blijven, maar ook wereldwijd zichtbaar worden? Dat is precies de missie van het pilotproject Wikipedia op Aruba – Aruba op Wikipedia. Met dit initiatief wil Wikimedia Nederland het erfgoed van het eiland een prominente plek geven op Wikipedia en andere Wikimedia-platformen.

Tot juni 2026 werken we intensief samen met vier Arubaanse organisaties om dit doel te realiseren: Archivo Nacional Aruba (ANA), Biblioteca Nacional Aruba (BNA), Stichting Monumentenfonds Aruba en Union di Organisacionnan Cultural Arubano (UNOCA)

Kick-off event Wikipedia on Aruba - © Rarends297, CC0

Het project draait om samen leren, delen en zichtbaar maken van de Arubaanse cultuur, erfgoed en taal – en dat doen we op een manier die uitnodigend, inclusief en toekomstgericht is.

Maak in deze blog kennis met de partners waarmee we bouwen aan een levendige Wikimedia-gemeenschap op Aruba.

Archivo Nacional Aruba (ANA): erfgoed toegankelijk maken voor iedereen

Bij het Archivo Nacional Aruba worden de officiële documenten van het eiland zorgvuldig beheerd en bewaard. Maar ANA doet meer dan alleen archieven veiligstellen – ze willen dat deze informatie ook daadwerkelijk vindbaar en bruikbaar is voor burgers.

“We zijn een klein team, maar we willen een grote impact maken,” vertellen Edric Croes en Shakira Croes. “Toegankelijkheid staat centraal in alles wat we doen. Via Coleccion Aruba, waarbij we met andere erfgoedinstellingen werkten, werd ANA een partner van Wikimedia Nederland. De gedeelde waarden – openheid, kennisdeling en digitale toegankelijkheid – maakten een samenwerking vanzelfsprekend. Met dit project hoopt ANA bij te dragen aan een levendig Wikimedia-ecosysteem op Aruba en Wikipedia-artikelen te ontwikkelen op basis van de digitale erfgoedmaterialen die we online delen met onze partners van Coleccion Aruba.”

Biblioteca Nacional Aruba (BNA): van papieren erfgoed naar digitale toegang

Al meer dan 75 jaar is Biblioteca Nacional Aruba een belangrijk kenniscentrum van het eiland. Van papieren boeken tot digitale collecties (beschikbaar via Coleccion Aruba) – de BNA ziet het als haar taak om cultuur, kennis en informatie beschikbaar te maken voor iedereen.

Directeur Astrid Britten en Peter Scholing, onderzoeker & adviseur bij BNA, vertellen hoe de samenwerking met Wikimedia al teruggaat tot 2018, via het project Wiki goes Caribbean: "Wiki Goes Caribbean ontstond als een spin-off van Travelling Caribbean Heritage, een onderzoeksproject waarbij verschillende universiteiten en erfgoedinstellingen binnen het Koninkrijk betrokken waren. Sindsdien heeft BNA op meerdere manieren bijgedragen aan Wikimedia: zo leverden we diverse content waaronder beeldmateriaal aan Wikimedia Commons, namen we deel aan verschillende (online) bijeenkomsten zoals de periodieke Wiki goes Caribbean-themabijeenkomsten en het Wikicoördinatoren-overleg, en middels een presentatie tijdens de serie van online trainingen voor Suriname en het Caribisch gebied."

“Voor ons betekent samenwerking: collecties delen met de wereld,” zegt Peter. “Wikimedia-platformen zijn krachtig, ze zorgen ervoor dat ons erfgoed wereldwijd en laagdrempelig beschikbaar is.”

BNA hoopt dat dit project bijdraagt aan meer samenwerking, ook tussen vrijwilligers en instellingen, en aan het versterken van een internationale beweging van vrije kennis met Aruba als actieve speler.

Stichting Monumentenfonds Aruba: een brug tussen verleden en toekomst

Als PR-, marketing- en educatiemedewerker bij Stichting Monumentenfonds Aruba speelt Mircla Nava een sleutelrol in het verbinden van mensen met het culturele erfgoed van het eiland: “Ik hou me dagelijks bezig met het zichtbaar maken van onze monumenten. Niet alleen door erover te communiceren, maar ook door activiteiten te organiseren waarmee we mensen dichter bij hun geschiedenis brengen,” 

De stichting beheert momenteel zeventien monumenten verspreid over Aruba. Maar het werk gaat verder dan alleen behoud en restauratie. “We willen de betekenis van monumenten tot leven brengen. Ze zijn stille getuigen van onze geschiedenis en vertellen verhalen over wie we zijn en waar we vandaan komen,” legt Mircla uit. Daarom zet de organisatie zich ook actief in voor bewustwording en educatie.

Het contact met Wikimedia Nederland ontstond al in 2013, toen de stichting voor het eerst de fotowedstrijd Wiki Loves Monuments op Aruba organiseerde. “Die wedstrijd was een geweldige manier om erfgoed zichtbaar te maken door de ogen van de gemeenschap. Sindsdien zijn we vaker met Wikimedia-projecten aan de slag gegaan, zoals Wiki goes Caribbean. Nu zijn we een trotse partner in het project Wikipedia op Aruba.”

Voor Stichting Monumentenfonds Aruba is het logisch om mee te doen aan dit initiatief. “We geloven sterk in het toegankelijk maken van erfgoed voor iedereen. Wikipedia en andere Wikimedia-platformen zijn krachtig omdat ze informatie laagdrempelig en wereldwijd beschikbaar maken. Door mee te doen, dragen we bij aan een bredere en duurzamere kennisdeling.”

Mircla hoopt vooral dat de gemeenschap actief betrokken raakt bij het project. “We hopen dat onze Wikimedian in Residence en de projectcoördinator erin slagen om zoveel mogelijk mensen mee te krijgen. Als we samen meer kennis over Aruba’s erfgoed kunnen documenteren en delen, creëren we een basis van vrijwilligers die dit werk blijven voortzetten. Zo blijft ons erfgoed niet alleen bewaard, maar ook levend.”

Union di Organisacionnan Cultural Arubano : cultureel erfgoed voor de toekomst

Union di Organisacionnan Cultural Arubano (UNOCA) is het centrum van educatieve culturele diensten op Aruba en speelt een cruciale rol in het beheren van het cultuurfonds van het eiland.

Josephine Peterson is project- en evenementencoördinator bij UNOCA en fungeert tijdelijk als interim-directeur. Haar functie heeft haar in het hart van Aruba’s culturele scene geplaatst, waar ze sinds 1986 werkt aan het ondersteunen van culturele projecten en activiteiten op het eiland. 

Josephine legt uit dat hun werk niet alleen gaat over het financieren van projecten, maar ook over het organiseren van eigen activiteiten, zoals keramiek- en dansworkshops, en evenementen zoals het ‘Arte Activo Camp’ waarin kinderen kennis maken met verschillende kunstdisciplines. “We geloven in de kracht van cultuur om mensen samen te brengen en hen te inspireren. Kunst en cultuur zijn een manier om onze gemeenschap te versterken.”

Het partnerschap met Wikimedia Nederland kwam op een natuurlijk moment. “Wikimedia benaderde ons met het idee om Arubaans erfgoed te delen via Wikipedia, en dat sloot naadloos aan bij onze missie om cultureel erfgoed voor iedereen zichtbaar te maken,” zegt Josephine. De open, educatieve benadering van Wikimedia sprak haar en haar team aan. Bovendien vond ze het bijzonder dat het project jongeren en erfgoedinstellingen actief betrekt. “Het is een geweldige kans om jongeren te betrekken bij erfgoed en hun digitale vaardigheden bij te brengen,” voegt ze eraan toe. De keuze om mee te doen aan het Wikipedia op Aruba-project was een logische stap voor UNOCA. “We geloven in het belang van vrije toegang tot informatie, niet alleen voor onze eigen gemeenschap, maar ook voor een internationaal publiek. Wikipedia biedt een platform waar kennis niet alleen bewaard blijft, maar ook kan blijven groeien,” legt Josephine uit.

Het uiteindelijke doel van het project is voor UNOCA duidelijk: het creëren van een duurzame beweging die het Arubaans erfgoed beter vertegenwoordigt online. “Door mensen te leren hoe ze informatie kunnen verzamelen, bewerken en uploaden naar Wikipedia, bouwen we niet alleen aan zichtbaarheid voor Aruba, maar ook aan lokale capaciteiten en bewustwording,” zegt Josephine. “We hopen dat dit project niet alleen helpt om het erfgoed te bewaren, maar ook de samenwerking tussen verschillende instellingen en individuen versterkt. Het zal de weg vrijmaken voor een innovatieve en toegankelijke manier om ons verleden voor de toekomst te bewaren.”

Josephine kijkt uit naar de impact die het project zal hebben, zowel op de korte als lange termijn, voor de Arubaanse gemeenschap. Het verbinden van erfgoed, technologie en gemeenschap kan immers voor een nieuwe generatie betekenen dat de cultuur van Aruba voortleeft op manieren die voorheen niet mogelijk waren.

De rol van Wikimedia Nederland 

Michelle van Lanschot, projectleider bij Wikimedia Nederland, leidt sinds 2024 het ‘Wikipedia op Aruba project’ en vertelt hoe het project tot stand is gekomen: "We merkten al enkele jaren dat er steeds meer interesse was in het werken met Wikimedia in het Caribisch deel van het Koninkrijk. We zien hoe waardevol het is wanneer die belangstelling uitmondt in een actieve Wikimedia-gemeenschap op Aruba. Daarom besloten we om een pilotproject op Aruba te starten, in de hoop dat het uitgroeit tot een actieve Wikimedia-gemeenschap in het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden."

Het belangrijkste doel van het project is een gemeenschap te creëren die zich actief inzet voor het behoud van Aruba’s cultuur en geschiedenis. "Ik hoop dat dit project de basis legt voor een bloeiende, duurzame gemeenschap die de Arubaanse cultuur en het erfgoed wereldwijd online toegankelijk maakt via de Wikimedia-platformen. En dat het de deur opent voor langetermijnprojecten in andere delen van het Caribisch gebied."

Om de betrokkenheid van de gemeenschap te stimuleren worden er activiteiten georganiseerd zoals inloopbijeenkomsten, workshops voor erfgoedorganisaties en evenementen zoals Wiki Loves Monuments. Michelle: "We willen mensen de tools geven om informatie te bewerken en delen op Wikipedia, zodat iedereen kan bijdragen aan het toegankelijk maken van het Arubaanse erfgoed en de cultuur. Er zijn hiervoor hulpmiddelen in het Papiaments beschikbaar, zoals een YouTube-kanaal met video's over het werken met Wikimedia én een kennisplatform met handige how-to’s. 

Ideeën of suggesties voor het project? 

We horen ze heel graag! Neem contact met ons op via info@wikipediaonaruba.org.

Het project ‘Wikipedia op Aruba’ is mede mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie. Het Fonds voor Cultuurparticipatie ondersteunt initiatieven die meedoen aan cultuur stimuleren.