Maak kennis met Lodewijk Gelauff: Wikimedian of the Year 2021- winnaar 20th Year Honouree

De zeven winnaars van de Wikimedian of the Year Award van dit jaar zijn op 15 augustus bekendgemaakt tijdens de virtuele Wikimania bijeenkomst. Lees hieronder het interview met Lodewijk Gelauff, 20th Year Honouree, die wordt gelauwerd voor zijn jarenlange inzet voor vrije kennis.

Lodewijk Gelauff bewerkt Wikipedia sinds 2005 en is binnen de Wikimediagemeenschap bekend als een organisator en innovator. Hij is een zeer productieve bewerker, een mentor voor veel Wikimedianen, en is actief in verschillende groepen en activiteiten. Dit alles als vrijwilliger. Lodewijk is een van de initiatiefnemers van Wiki Loves Monuments, de jaarlijkse Wikipedia fotowedstrijd rond cultureel erfgoed, en heeft dit project tien jaar lang geleid.

Wiki Loves Monuments, 's werelds grootste fotowedstrijd, kwam voort uit een succesvolle pilot in 2010 door Wikimedia Nederland. Deze resulteerde in 12.500 foto’s van Nederlandse monumenten, door de fotografen vrijgegeven onder een open licentie zodat ze op Wikipedia konden worden gebruikt, én verder ook door iedereen voor elk doel. 

Sindsdien hebben er in het kader van de jaarlijkse Wiki Loves Monuments wedstrijden meer dan 60.000 mensen uit 76 landen 1,7 miljoen foto's ingezonden. Zo hebben ze geholpen bij het verzamelen van informatie over 1,5 miljoen monumenten, wat weer bijdraagt aan de som van alle menselijke kennis verzameld op Wikimedia-projecten. Sinds die pilot meer dan tien jaar geleden maakt Lodewijk deel uit van het internationale organiserend comité van Wiki Loves Monuments.

"Ik draag bij aan Wikimedia omdat het spannend is elke dag iets nieuws te leren, en dit tegelijkertijd te kunnen delen met de rest van de wereld. Wat kun je je nog meer wensen van een vrijetijdsbesteding?"

Daarnaast was Lodewijk een van de drie Wikipedianen die namens de internationale Wikipedia-gemeenschap in 2015 uit handen van koning Willem-Alexander de Erasmusprijs in ontvangst mocht nemen. Hij is een promovendus aan de Stanford University in Management Science & Engineering.

De onderscheiding Wikimedian of the Year - 20th Year Honouree is een eerbetoon aan een Wikimediaan die al sinds de beginjaren deel uitmaakt van de beweging, en een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de groei van de wereldwijde gemeenschap.  Deze onderscheiding wordt in 2021, het jaar waarin Wikipedia haar 20e verjaardag viert, voor het eerst uitgereikt.

Het is dit jaar een van de zeven prijzen die Wikimedianen eren die een uitzonderlijke impact hebben gehad op onze beweging. De prijzen werden dit jaar bekendgemaakt op de virtuele Wikimania bijeenkomst door Wikipedia-oprichter Jimmy Wales.

We spraken met Lodewijk om meer te weten te komen over zijn ervaringen en perspectieven op de Wikimedia-beweging. Hier zijn enkele hoogtepunten: 

V: Hoe kan het vastleggen van monumenten helpen om het erfgoed van een land in stand te houden en er meer bekendheid aan te geven?

"In het Nederlands hebben we de uitdrukking 'onbekend maakt onbemind', die volgens mij opgaat voor heel veel historische gebouwen. Als we geen foto van iets kunnen vinden, is het alsof het niet bestaat. Dag in dag uit wordt erfgoed gesloopt - soms opzettelijk, maar vaak ook onopzettelijk. Het fotograferen ervan is een kleine stap in het documentatieproces, maar ook in het toegankelijk maken van de kennis over deze objecten voor een breder publiek. 

In sommige landen is het een strijd om de rijke culturele geschiedenis in stand te houden, of zelfs maar te erkennen. Ik ben onder de indruk van het werk van onze collega's ter plekke om de culturele geschiedenis beter te documenteren en te erkennen. Neem bijvoorbeeld het voorbeeldige werk dat onze vrienden in Zuid-Afrika hebben verricht in een strijd om auteursrechtbeperkingen op het fotograferen van hun culturele erfgoed locaties op te heffen. Deze beperkingen maakten het onmogelijk om recenter (en dus diverser) erfgoed legaal te fotograferen.

V: Wat is je favoriete monument?

Ik vind het vooral leuk om steeds meer gebouwen te zien die op zichzelf misschien minder spannend zijn, maar in onderling verband wel waardevol zijn. Bij individuele foto's ben ik altijd gecharmeerd van de context en een goed verhaal. Bijvoorbeeld deze foto van het Teapot Dome Service Station, dat herinnert aan het Amerikaanse Teapot Dome-corruptieschandaal uit de jaren twintig (4e prijs 2017 in de VS). Misschien wel het meest memorabel is deze foto van de Drievuldigheidskathedraal in Sint-Petersburg die in brand staat, een grimmige herinnering aan het feit dat we ons erfgoed nooit als vanzelfsprekend mogen beschouwen. Maar soms is het juist het onbekende erfgoed dat je de adem beneemt. Ik ben een heimelijke bewonderaar van sommige van de meer sombere foto's van 'vergeten erfgoed' die deelnemers hebben geplaatst, zoals deze kerk in Stawiszyn, Polen. 

V: Kun je een favoriete herinnering delen uit de tijd dat je bijdroeg aan Wikimedia?

"Het is moeilijk om één herinnering te kiezen. Laat me er twee geven. Voor bijna elke Wikipediaan is hun eerste bewerking waarschijnlijk een geweldige herinnering. Ik was net klaar met een scriptie op de middelbare school en had veel onderzoek gedaan naar galvaniseren. Het voelde zo geweldig om dat werk te kunnen delen met andere mensen, in plaats van het stof te laten verzamelen in een of andere lade. 

Mijn tweede herinnering is toen we de eerste editie van Wiki Loves 

Monuments in 2010 in Nederland organiseerden, en alle positieve reacties daarop van over de hele wereld. We realiseerden ons al snel dat we een concept hadden dat kon worden opgeschaald. Al het volgende jaar braken we het Guinness World Record voor grootste fotowedstrijd, met organisatoren en deelnemers uit 18 landen. Dat record hebben we vervolgens in 2012 met gemak gebroken, en het staat nog steeds op onze naam."

"Niets is zo bemoedigend als wanneer je iemands gezicht ziet oplichten omdat ze beseffen dat ze echt worden uitgenodigd om mee te doen, om een bijdrage te leveren."

V: Hoe heb je de beweging zien evolueren sinds je er voor het eerst bij betrokken raakte?

"Ik begon met bijdragen aan Wikipedia in 2005, en dat was waarschijnlijk ook het laatste jaar dat ik "wiki-wat?" zou horen als ik mensen vertelde hoe ik mijn vrije tijd graag doorbracht. We kijken terug op deze tijd als de begindagen, met slechts 100.000 artikelen in het Nederlands. Maar als je daar echt over nadenkt, was dat al een geweldige prestatie. De drijfveer is hetzelfde gebleven: we houden ervan kennis te delen, en uit te zoeken hoe dingen in elkaar passen. 

Twee dingen zijn radicaal veranderd binnen onze gemeenschap: we vertrouwen meer en meer op bronnen waar expliciet naar verwezen wordt. Dat maakt het moeilijker voor nieuwe bijdragers om mee te gaan doen, maar maakt het tegelijkertijd misschien makkelijker om de kwaliteit te blijven verbeteren. Het tweede punt is dat we onze eigen fouten beter herkennen. We begrijpen beter welk soort inhoud consequent ondervertegenwoordigd is, en hoe onze gemeenschap in veel opzichten niet divers genoeg is om echt de som van alle menselijke kennis te beschrijven. We doen pogingen om die hiaten in de inhoud te dichten, maar we hebben nog veel werk te doen.

V: Welke rol spelen campagnes als WikiLovesMonuments bij het aantrekken van meer nieuwkomers in de Wikimedia-beweging?

"De meerderheid van de deelnemers aan onze nationale wedstrijden heeft nog nooit eerder bijgedragen. Voor sommigen is dit de eerste keer dat ze in aanraking komen met de vrije-kennisbeweging; misschien realiseren ze zich voor het eerst dat als ze iets bijdragen, dit daadwerkelijk Wikipedia kan veranderen, die website die ze zelf zo vaak gebruiken. 

Niets is zo bemoedigend als wanneer je iemands gezicht ziet oplichten als ze beseffen dat ze echt uitgenodigd worden om mee te doen, om een bijdrage te leveren. Maar tegelijkertijd zien we ook dat Wiki Loves Monuments een katalysator kan zijn voor lokale gemeenschappen om zichzelf te organiseren, en dit op te pakken als een van hun eerste gestructureerde activiteiten. Deze nieuwe bijdragers, of hun lokale erfgoedpartners, kunnen zelfs helpen bij de organisatie van de wedstrijd. Dit is allemaal mogelijk omdat we proberen het concept zo eenvoudig en gestructureerd mogelijk te houden: het is heel duidelijk wat er gefotografeerd moet worden, en waarom we dat belangrijk vinden. Er is geen twijfel over de relevantie, en hoe je kunt helpen. Zoek een monument, fotografeer het en upload de foto. Zo eenvoudig is het. Als je enthousiast wordt, kun je helpen het verder te documenteren."

"We begrijpen beter welk soort inhoud consequent ondervertegenwoordigd is... We doen pogingen om die gaten te dichten, maar we hebben nog veel werk te doen."

V: Wat motiveert je om bij te dragen aan Wikimedia-projecten?

"De opwinding om elke dag iets nieuws te leren, en tegelijkertijd de kans creëren om dit met de rest van de wereld te delen. En daarbovenop kan ik samenwerken met een heleboel mensen die dezelfde opwinding delen. Wat kun je je nog meer wensen van een vrijetijdsbesteding?"

Gefeliciteerd, Lodewijk!

Over de  Wikimediaan van het Jaar prijzen 2021

De Wikimediaan van het Jaar is een jaarlijkse prijs die vrijwilligers eert die bijdragen aan Wikimediaprojecten, waaronder de Wikipedia-bewerkers. Doel is om belangrijke verdiensten binnen de Wikimedia-beweging in het voorgaande jaar te benadrukken. De traditie gaat terug tot 2011. De onderscheiding Wikimedian of the Year - 20th Year Honouree is een eerbetoon aan een Wikimediaan die al sinds de beginjaren deel uitmaakt van de beweging, en een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de groei van de wereldwijde gemeenschap.

Dit jaar zijn er voor het eerst zeven bijdragers aan de Wikimedia-beweging erkend; in zes categorieën:

• Wikimediaan van het Jaar 2021, toegekend aan Alaa Naijar, voor zijn bijdragen aan de Arabische inhoud van Wikipedia, Wikimedia Commons en Wikidata en leiderschapsrol in het garanderen van de integriteit van informatie over COVID-19 op de Arabische Wikipedia.
• Nieuwkomer van het Jaar, toegekend aan Carma Citrawati voor het opzetten van de Balinese versie van WikiSource
• Rich Media, toegekend aan Ananya Mondal voor het project Wiki Loves Butterflies
• Tech Innovator, toegekend aan Jay Prakash, oprichter van IndicTechCom, een platform voor technische ondersteuning voor Indiase Wikipediaprojecten
• Eervolle vermelding, toegekend aan Carmen Alcázar voor haar werk om de gender gap op Spaanstalige Wikipedia te verkleinen 
• Eervolle vermelding, toegekend aan dr. Netha Hussain voor haar werk aan medische informatie op Wikipedia, het laatste jaar met name rondom COVID-19.

(Deze tekst is een vertaling van een blog van de Wikimedia Foundation)